Vitamin C rất quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể. Khác với nhiều loại vitamin khác được sản xuất bên trong cơ thể và dự trữ ở đó thì loại vitamin này khá đặc biệt khi nó chỉ được bổ sung từ bên ngoài mà thôi. Cùng chúng tôi tìm hiểu về tác dụng của nó và những dấu hiệu nhận biết một người đang thiếu vitamin C trong bài viết dưới đây:
Nội dung bài viết
Vitamin C là gì
Vitamin C còn được biết đế với tên gọi chính xác là acid ascobic, là một trong 13 loại vitamin thiết yếu rất cần cho cơ thể hoạt động một cách bình thường. Nó có tính chất là tan trong nước, vì thế nên cơ thể chúng ta không thể sản xuất và dự trữ được ở bên trong. Bởi vậy việc bổ sung vitamin C hàng ngày trong chế độ ăn là điều vô cùng quan trọng.
Vitamin C giúp loại bỏ các gốc tự do có hại, cải thiện hệ miễn dịch khoẻ mạnh, duy trì tốt hoạt động của các cơ quan khác nhau như gan, thận, mạch máu, dạ dày và xương khớp. Người ta thường bổ sung vitamin C bằng các loại thực phẩm . Với các trường hợp điều trị bệnh hay cần bổ sung một lượng lớn thì phải sử dụng dạng tổng hợp, có thể dùng liều cao hoặc trong thời gian dài.
Vai trò của vitamin C đối với cơ thể
Vitamin C giúp loại bỏ các gốc tự do, tham gia nhiều phản ứng trong cơ thể giúp cơ thể duy trì các hoạt động sống một cách khoẻ mạnh. Các tác dụng có thể kể đến của nó như:
Tăng cường hệ miễn dịch
Đây là tác dụng nổi bật nhất của vitamin C. Nó giúp kích thích sản xuất bạch cầu và cũng giúp bảo vệ bạch cầu khỏi các tác nhân gây hại ví dụ như sự oxy hoá của cơ thể. Bạch cầy chính là người chiến sĩ đắc lực của cơ thể chống lại các virus, vi khuẩn từ bên ngoài xâm nhập vào. Vì thế nên người cung cấp vitamin C đầy đủ thường giảm nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm rất nhiều.
Tăng cường trí trí nhớ ở người già
Do tác dụng chống lão hoá tốt bằng việc loại bỏ các gốc tự do có hại nên vitamin C có tác dụng tăng cường bảo vệ các tế bào não, giúp người giá có một đầu óc minh mẫn, trí nhớ tốt.
Giảm căng thẳng
Hệ miễn dịch yếu không chỉ khiến bạn thường xuyên mắc các bệnh lý từ nhẹ đến nặng mà còn khiến cho tâm lý bị căng thẳng. Những người béo phì hay nghiện rượu có sự giảm hấp thu vitamin C từ bên ngoài nên khi bổ sung đầy đủ sẽ giảm căng thẳng tốt ở những đối tượng này.
Giảm nguy cơ đột quỵ
Một nghiên cứu khoa học của tạp chí Dinh dưỡng hàng đầu Hoa Kỳ chỉ ra rằng bạn có thể giảm đến 50% tỷ lệ đột quỵ nês có hàm lượng acid ascobic cao.
Chống lão hoá da
Bổ sung vitamin C đầy đủ sẽ giúp bạn có một làn da căng, sáng, làm mờ các vết thâm trên da để lại sau khi bị mụn. Ngoài ra nó còn giúp sản sinh ra collagen giúp duy trì tốt sự đàn hồi của da.
Giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch
Bằng việc chống lại các gốc tự do và giảm lượng cholesterol trong máu, vitamin C giúp ngăn ngừa các mảng xơ vữa cùng những bệnh lý tim mạch. Bảo vệ bạn có một trái tim khoẻ mạnh.
Tăng sự hấp thụ sắt
Với những người thiếu máu do thiếu sắt thì cũng nên bổ sung vitamin C thường xuyên. Bởi vì vitamin này có tác dụng tăng cường sự hấp thụ sắt của cơ thể.
Ngăn ngừa cháy nắng
Việc sử dụng vitamin C với các loại kem chống nắng sẽ làm tăng tác dụng chống nắng lên gấp nhiều lần các sản phẩm này. Nó còn giúp ngăn ngừa sự tiếp xúc của làn da với các tia cực tím độc hại.
Các loại thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C có rất nhiều trong các thực phẩm từ tự nhiên. Các chuyên gia khuyên rằng việc bổ sung vitamin C bằng con đường ăn uống sẽ an toàn và tốt hơn rất nhiều trước khi phải dùng đến loại tổng hợp. Nếu bạn để ý sẽ thấy các loại thực phẩm này rất gần gũi với chúng ta, được chúng ta sử dụng hàng ngày. Có thể kể đến các loại thực phẩm giàu vitamin C như:
- Cam, chanh: Hai loại quả nổi tiếng giàu vitamin C. Theo phân tích thì trong 100mg quả có chứa 53mg vitamin C. Tức là trong một quả chanh cung cấp 70 mg còn 1 quả cam sẽ cung cấp 77mg vitamin cần thiết này. Hãy bổ sung bằng cách thưởng thức một cốc nước cam hay nước chanh pha hàng ngày. Lưu ý không nên uống lúc đói tránh đau dạ dày.
- Đu đủ cũng là quả cung cấp vitamin C cho cơ thể. 100 gram đu đủ sẽ cho 62mg vitamin C. Ngoài ra đu đủ còn có tác dụng giảm viêm, cải thiện trí nhớ…
- Ổi cũng có chứa nhiều các vitamin tốt cho cơ thể trong đó có vitamin C. Lycopene trong ổi là chất chống oxy hoá đặc biệt tốt.
- Nho đen có chứa vitamin C và các flavonoid quan trọng chống oxy hoá vô cùng tốt. Bởi vậy những người bị các bệnh mạn tính nên ăn nho đen thường xuyên.
- Ớt sừng, ớt chuông là hai loại thực phẩm có chứa nhiều vitamin C. Bởi vậy hãy bổ sung nó trong các món ăn hàng ngày.
- Các loại rau cải như cải xoăn, cải bó xôi, bông cải xanh không chỉ cung cấp các vitamin thiết yếu mà nó còn giàu chất xơ, tốt cho cơ thể.
8 dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn thiếu Vitamin C
Mặc dù cơ thể thường xuyên thu nạp vitamin C từ nhiều loại thực phẩm khác nhau nhưng không phải lúc nào cũng có thể hấp thụ hoàn toàn. Thiếu hụt Vitamin C sẽ dẫn tới nhiều triệu chứng khó chịu. Dưới đây 8 là biểu hiện cơ thể bạn đang lên tiếng về sự thiếu hụt này. Mặc dù các triệu chứng có thể xuất hiện ở nhiều bệnh lý khác nhau nhưng khi xuất hiện đồng thời nhiều triệu chứng cùng lúc thì tỷ lệ chính xác càng cao.
Mệt mỏi
Đây là dấu hiệu thường thấy ở những người thiếu vitamin C. Mệt mỏi không còn sức, tay chân rã rời thiếu năng lượng. Kể cả khi tối hôm trước bạn có một giấc ngủ sâu và khá ngon thì ngày hôm sau bạn vẫn thấy mệt mỏi. Tuy vậy nó cũng xuất hiện trong nhiều bệnh khác nên hơi khó để chẩn đoán chính xác có phải do thiếu vitamin này không.
Thay đổi tâm trạng
Việc thiếu vitamin quan trọng này có thể gây ra sự rối loạn cảm xúc làm tâm trạng bạn thay đổi thất thường. Biểu hiện đó là sự nóng nảy, dễ bị kích động.
Giảm cân
Thiếu vitamin sẽ dấn tới giảm cân không lý do. Nếu bạn tự nhiên thấy cân nặng giảm sút, người thường xuyên thấy mệt mỏi mà tâm trạng lại thất thường thì có thể là do cơ thể bạn đang thiếu vitamin C này đó.
Đau nhức các khớp
Triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh xương khớp bởi tính chất nó khá giống. Đau nhức nhẹ kiểu tê bì, buồn bã các khớp. Người thiếu hụt vitamin sẽ thấy rệu rã hết cả người.
Bầm tím
Đây có lẽ là triệu chứng đặc trưng nhất của người đang thiết vitamin C. Các vết bầm tím xuất hiện một cách tự nhiên mà không phải do va đập hay ngã. Hầu hết các vị trí trên cơ thể đều có thể nguy cơ bị. Sau một thời gian nó tự mất và bạn lại phát hiện ở nơi khác. Khi thấy dấu hiệu này bạn nên đi khám bác sĩ để phân biệt với các bệnh lý về xuất huyết khác.
Bệnh răng miệng
Vitamin C có vai trò quan trọng trong sức khoẻ răng miệng. Bởi vậy nếu bạn thấy tình trạng lợi bị tút hay thường mắc các bệnh răng miệng thì rất có thể bạn đang thiếu vitamin C cần được bổ sung kịp thời đấy nhé.
Da tóc khô
Nếu bạn đang gặp tình trạng vẫn sử dụng các loại kem dưỡng, sữa dưỡng ẩm nhưng da tóc vẫn khô, da bong tróc dễ bị kích ứng thì có thể bạn đang gặp vấn đề về thiếu vitamin C rồi đó. Hãy bổ sung bằng việc ăn uống các loại thực phẩm giàu vitamin C hoặc dùng viên uống tổng hợp.
Dễ bị nhiễm trùng
Nhiễm trùng là do sự tấn công của các vi khuẩn. Vitamin C là một chất góp phần vào hệ thống miễn dịch khoẻ mạnh của chúng ta. Việc thiếu nó sẽ khiến cho các vết thương lâu khỏi, dễ bị các bệnh nhiễm trùng. Hoặc là bạn dễ mắc các bệnh suy giảm miễn dịch như cảm cúm, cảm lạnh…
>>>Xem thêm
Thông tin về Vitamin C tổng hợp
Người ta thường sử dụng vitamin C dạng tổng hợp trong các trường hợp điều trị bệnh hoặc thiếu hụt trầm trọng vitamin C. Thông tin các sản phẩm sẽ được cung cấp dưới đây:
Các dạng bào chế của vitamin C tổng hợp
Hiện nay trên thị trường có khá nhiều dạng bào chế khác nhau của vitamin C. Mỗi dạng bào chế lại có ưu điểm cũng như mục đích sử dụng khác nhau:
- Viên nén uống có hàm lượng lần lượt là 100mg, 250mg, 500mg, 1000mg, 1500mg.
- Viên nén nhai có hàm lượng 500mg, 1000mg, 1500mg.
- Viên nang uống hàm lượng 500mg.
- Dạng lỏng để uống 500mg/ 5ml.
- Siro uống 500mg/ 5ml.
- Dạng thuốc tiêm hàm lượng 250mg/ ml, 500mg/ ml.
- Serum dưỡng da.
Tác dụng của vitamin C
Các trường hợp chỉ định sử dụng vitamin C tổng hợp đường uống hoặc tiêm truyền:
- Phòng và điều trị bệnh thiếu vitamin C (Scorbut) và các triệu chứng chảy máu do thiếu vitamin C.
- Tăng sức đề kháng cho cơ thể khi mắc các bệnh như nhiễm lạnh, cảm cúm, nhiễm khuẩn, nhiễm độc, người mệt mỏi…
- Thiếu máu do thiếu sắt.
- Phối hợp cùng các thuốc chống dị ứng.
Liều dùng của vitamin C
Dưới đây là bảng liều lượng vitamin C cần bổ sung cho cơ thể hàng ngày theo từng độ tuổi:
Độ tuổi |
Hàm lượng (mg/ ngày) |
Từ 0 – 6 tháng |
40mg |
Từ 7 – 12 tháng |
50mg |
Từ 1 – 3 năm |
15mg |
Từ 4 – 8 năm |
25mg |
Từ 9 – 13 tuổi |
45mg |
Từ 14 – 18 tuổi |
Nam 75mg, nữ 65 mg |
Trên 19 tuổi |
Nam 90mg, nữ 75mg |
Đối với bệnh thiếu vitamin C (Scorbut) thì liều dùng là:
- Liều dự phòng 25 – 75mg mỗi ngày cho người lớn và trẻ em.
- Liều điều trị: Người lớn 250 – 500mg/ ngày chia thành nhiều liều nhỏ. Uống trong ít nhất 2 tuần. Trẻ em 100 – 300 mg/ ngày. chia nhiều liều nhỏ. Uống ít nhất 2 tuần.
Hướng dẫn cách sử dụng
Chúng ta không nên tự ý sử dụng vitamin C một cách bừa bãi. Bởi vì khi dùng quá liều hay không đúng cách sẽ khiến cơ thể gặp phải các tác dụng phụ hay những triệu chứng của quá liều. Vậy nên khi dùng vitamin C với bất cứ mục đích nào cũng nên tham khảo ý kiến và có sự kê đơn của bác sĩ điều trị.
Tuỳ từng dạng bào chế khác nhau mà sẽ có cách sử dụng khác nhau:
- Dạng viên uống sẽ sử dụng chung với nước. Uống cả viên, không nhai, cắn hoặc làm vỡ vụn.
- Viên sủi sẽ pha với nước cho tan và uống như bình thường.
- Nên uống vào buổi sáng hoặc buổi trưa sau ăn. Bởi uống lúc đói sẽ làm cồn ruột. Còn uống buổi tối gây khó chịu.
- Dạng lỏng, siro thì sử dụng uống trực tiếp đúng liều lượng.
- Dạng tiêm sẽ tiêm truyền bởi bác sĩ, điều dưỡng.
- Serum là dạng để bôi ngoài da.
Tác dụng phụ của vitamin C
Việc sử dụng vitamin C quá liều hay không phù hợp với cơ thể dễ dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn. Tuỳ cơ địa từng người mà các tác dụng phụ này có mức độ nặng nhẹ khác nhau:
- Đỏ bừng da và có cảm giác nóng rát.
- Các triệu chứng đau đầu.
- Rối loạn tiêu hoá: Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn và nôn.
- Đau dạ dày.
- Cảm thấy mệt mỏi.
Lưu ý khi sử dụng vitamin C
Để hạn chế các tác dụng phụ và những nguy hiểm có thể xảy ra cho người sử dụng thì bạn cần tìm hiểu kĩ các sản phẩm. Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Hơn hết đó là bạn nên dùng dưới sự hướng dẫn và kê đơn điều trị của bác sĩ có chuyên một. Một số điều lưu ý đối với mọi người khi dùn vitamin C đó là:
- Vitamin C dễ bị oxy hoá khi tiếp xúc trực tiếp với không khí. Vì vậy nếu dùng các sản phẩm có thành phần vitamin C bạn cần kiểm tra cẩn thận xem có bị đổi màu không để đánh giá chất lượng.
- Rượu sẽ làm giảm sự hấp thu cũng như tác dụng của vitamin C đối với cơ thể. Vì thế không sử dụng chung vitamin này hay bất cứ vitamin nào khác cùng với rượu.
- Không sử dụng vitamin C cho người bị dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc.
- Nếu bạn đang bị sỏi thận, rối loạn chuyển hoá thì cần hỏi ý kiến bác sĩ khi dùng.
- Không tự ý ngừng thuốc khi bác sĩ đang cho bạn dùng vitamin C trong thời gian dài hoặc đang dùng liều cao điều trị bệnh. Bởi sẽ xuất hiện các triệu chứng đột ngột như chảy máu nướu, xuất hiện điểm xanh tím ở các nang lông…
- Phụ nữ có thai và cho con bú cần thận trọng khi sử dụng.
- Với loại viên nang thì không nên cắn, nhai trước khi nuốt. Hãy uống cả viên với nước.
Những thông tin được chúng tôi cung cấp bên trên hy vọng sẽ giúp bạn có được cái nhìn đúng đắn nhất về vitamin C. Việc bổ sung vitamin C là điều cần thiết nhưng bạn cũng cần biết bổ sung đúng cách để không dẫn đến các tác hại xấu cho cơ thể.