Huyệt dũng tuyền là một huyệt vị trên cơ thể, như bạn mỗi vị trí huyệt có một chức năng khác nhau. Và trên cơ thể con người có hàng trăm huyệt đạo tác động vào từng bộ phần khác trên cơ thể. Vì vậy trong đông y coi huyệt dũng tuyền được coi là một “điểm vàng” trong điều trị một số bệnh lý nhất định.
Nếu chúng ta biết rõ huyệt vị này có công dụng ra sao, vị trí ở đâu và cách để bấm huyệt thì có thể cải thiện được sức khỏe rất nhiều. Vì vậy để tìm hiểu rõ hơn về huyệt dũng tuyền thì hãy cùng bài viết đi sâu tìm hiểu thêm nhé!
Nội dung bài viết
Tổng quan về huyệt dũng tuyền
Huyệt dũng tuyền còn có tên gọi khác là địa xung, địa vệ, địa cù, quế tâm hoặc quyết tâm. Vị trí của quế tâm nằm ngay dưới gan bàn chân của cơ thể và nằm ngay trên kinh Thận.
“Tam tài huyệt” là nhóm huyệt của huyệt dũng tuyền. Huyệt dũng tuyền mang ý nghĩa như tên gọi của cổ nhân đặt cho nó. Chữ “dũng” có ý biểu thị sự tràn đầy năng lượng, luôn luôn vọt lên trước uy phong và mạnh mẽ. Chữ “tuyền” này lại mang ý nghĩa như một nguồn nước, hay là dòng suối đang chảy. Vậy khi hai từ này ghép lại sẽ mang ý nghĩa là có một nguồn nước dồi dào đang chảy rất mãnh liệt.
Theo cách lý giải của thiên “Bản Du” thì “Dũng Tuyền” mang ý nghĩa như nước suối nằm ở ngay dưới vùng đất đó cũng chính là sở sinh của Thiên Nhất. Do đó đây mới là nơi bắt đầu của một “dòng nước” xuất phát từ kinh Thiếu âm (vùng thận). Vì vậy người ta mới sử dụng tên gọi là Dũng Tuyền.
Theo những tài liệu của y học cổ truyền trong Đông y, huyệt dũng tuyền là 1 trong 27 huyệt vị có thể châm cứu. Huyệt quế tâm còn có những đặc tính riêng sau đây:
- Huyệt dũng tuyền là huyệt đầu tiên của kinh Thận (thận).
- Huyệt dũng tuyền thuộc hàng Mộc, huyệt Tinh.
- Huyệt dũng tuyền còn là huyệt Tả nằm ngay trên kinh Thận.
- Huyệt dũng tuyền thuộc nhóm huyệt “Hồi dương cửu châm” có tác dụng chủ yếu để nâng cao thể trạng của cơ thể và có thể phục hồi chính chí.
Không chỉ vậy huyệt dũng tuyền còn được liệt kê trong danh sách là 1 trong 36 tử huyệt trên cơ thể con người. Trong điểm huyệt người ta có chia ra theo cách tính thuật điểm huyệt được tính theo giờ. Nếu như tính theo cách này thì huyệt dũng tuyền sẽ ứng với giờ Hợi. Huyệt đạo này có tác dụng trong quá trình thanh thận, ổn định thần khí, khí sắc và giáng âm hỏa.
Huyệt quế tâm còn chủ trị các bệnh liên quan đến gan bàn chân có thể kể đến như: Đau nhức, cơ thể nóng lạnh bất thường, hoặc bệnh thần kinh, cơ thể mất ngủ, đau họng, nôn mửa, kích ngất và đỉnh đầu bị đau nhức.
Vị trí huyệt dũng tuyền nằm ở đâu? Cách xác định vị trí huyệt vị
Tuy chúng ta đều sẽ biết huyệt dũng tuyền nằm ngay dưới gan bàn chân nhưng nếu không phải người có chuyên môn thì sẽ không biết rõ huyệt vị này nằm ở vị trí nào. Nhưng nếu làm theo hướng dẫn dưới đây thì chúng ta có thể các định được đúng huyệt này nằm ở vị trí nào.
- Cách thứ 1: Để xác định chúng ta sẽ co bàn chân và các ngón chân lại. Khi ấy chúng ta sẽ thấy dưới bàn chân xuất hiện một điểm lõm hẳn xuống. Điểm này sẽ cách 1/3 trước phần gan bàn chân, vị trí lõm này chính là huyệt dũng tuyền.
- Cách thứ 2: Chúng ta sẽ tìm huyệt qua cách xác định những điểm nối ngay dưới lòng bàn chân. Chúng ta chỉ cần xác định 2/5 phía chân trước và 3/5 ở ngay đoạn nối giữa ngón chân trỏ. Và cũng là điểm ngay bờ sau của phần gót chân, điểm lõ này chính là huyệt vị dũng tuyền.
Huyệt dũng tuyền ở phần gan bàn chân là một trong những huyệt vị quan trong của cơ thể. Đây còn được coi là cửa ngõ của sự giao hòa của sinh khí toát ra từ cơ thể và trời đất. Để có thể kết nối với trời đất chúng ta có thể tập tư thế ngồi kiết già, lúc này không chỉ là giao thoa mà còn là sự kết nối giữa con người và thiên nhiên.
Theo giải phẫu học:
- Ngay sau phía dưới lớp da ở lòng bàn chân chính là các phần cơ gấp ngắn của ngón chân và gân cơ ở phần gấp dài. Ngoài ra còn hội tụ cơ giun và cơ gian cốt phần mu bàn chân, và vùng cơ gian cốt gan chân.
- Phần nhánh dây thần kinh của chày sau chính là phần dây thần kinh điều chỉnh vận động cơ.
- Ngoài ra lớp da ở vị trí huyệt dũng tuyền sẽ bị chi phối bởi tiết đoạn thần kinh L3.
Có thể bạn quan tâm: Huyệt thái khê là gì? chữa được bệnh gì?
Phương pháp tác động lực lên huyệt dũng tuyền
Huyệt dũng tuyền là một huyệt đạo dễ dàng xác định và có thể dễ dàng chạm vào được. Vì vậy bạn nên tác động lực lên vùng huyệt này để có thể cải thiện được tình trạng sức khỏe hoặc điều trị một số bệnh cơ bản. Bạn có thể áp dụng theo một số cách sau:
- Bôi dầu mà massage: Chúng ta có thể sử dụng dầu gió hoặc dầu nóng xoa lên vùng huyệt vị trước khi ngủ hoặc trước khi đi ra ngoài hoặc vừa tắm xong. Điều này sẽ giúp làm ấm cơ thể, nhất là đối với những bạn bị lạnh chân thì càng nên sử dụng cách này. Hoặc nếu muốn tăng hiệu quả bạn có thể massage trước khi ngủ sẽ càng tăng thêm tác dụng giúp cơ thể tránh được cảm lạnh do chênh lệch nhiệt độ thời tiết.
- Day và bấm huyệt: đây là một trong những phương pháp được coi là đơn giản và phổ biến nhất hiện nay. Vì đơn giản người bệnh có thể tự day và bấm vào huyệt này ngay tại nhà. Không cần những người có chuyên môn cao thì cũng có thể tự thực hiện được. Nhưng chú ý nên dùng lực vừa đủ chú ý không nên sử dụng quá nhiều lực.
- Đắp thuốc nào vào huyệt vị: Đối với những người hay chảy máu cam (chảy máu mũi), mắc bệnh quai bị thì có thể sử dụng phương pháp này để điều trị. Tuy nhiên để có thể bốc được loại thuốc đắp đúng bạn nên tìm đến những bác sĩ đông y chuyên bốc thuốc nam. Tuy nhiên phương pháp này sẽ không tức thì có tác dụng mà bạn cần sử dụng trong một thời gian dài. Sự kiên trì của bạn sẽ giúp bạn thu được kết quả.
Ngoài ra còn có một số phương pháp khác để có thể chữa trị bệnh như sau:
- Điện châm huyệt sẽ điều trị nấc do cơ hoành co thắt.
- Châm huyệt dũng tuyền để có thể chữa được chứng bệnh đau đầu.
- Cứu điểm ngải huyệt dũng tuyền để cải thiện tình trạng cao huyết áp và hỗ trợ chứng mất ngủ.
- Dùng bột thuốc Đông y đắp vào huyệt vị để điều trị tình trạng ho dai dẳng kéo dài, sốt cao.
- Sử dụng thuốc dán của Đông Y dán trực tiếp vào huyệt vị để điều trị viêm phế quản và chứng loét miệng.
- Thủy châm bằng phương pháp Atropin lên huyệt để điều trị bệnh ho ra máu.
- Sử dụng tỏi đắp vào huyệt vị để cầm máu khi chảy máu mũi.
Bấm huyệt và tác dụng huyệt dũng tuyền trong điều trị bệnh
Tuy nằm ở dưới gan bàn chân nhưng lại có thể tác động đến toàn bộ cơ thể. Vì vậy bấm huyệt có thể hỗ trợ điều trị được bệnh lý của cơ thể. Từ xa xưa người ta đã biết đến việc khi bấm huyệt dũng tuyền sẽ điều trị được bệnh trúng gió, đau đầu, mất ngủ. Nhưng khi phát triển hơn, y học đã phát hiện ra bấm huyệt dũng tuyền có thể điều trị một số bệnh khác như:
Điều trị ho khan
Theo y học cổ truyền việc bấm huyệt dũng tuyền sẽ chấm dứt được những cơn ho khan, cơn ho dai dẳng một cách hiệu quả. Khi những cơn ho chấm dứt sẽ khiến người bệnh thoải mái hơn.
Phương pháp này được các chuyên gia đánh giá cao vì sẽ đem lại kết quả rất cao. Tuy để thực hiện phương pháp này là rất đơn giản mà mọi người có thể thực hiện được.
Khi bạn đã xác định được huyệt theo cách bên trên các bạn chỉ cần thực hiện theo các bước sau:
- Chà sát hai lòng bàn tay vào nhau đến khi cảm nhận được hai lòng bàn tay nóng lên.
- Sau đó bạn sẽ ngồi ngay ngắn trên sàn, lòng bàn chân để hướng lên.
- Sau đó sẽ dùng lực xoa vào vị trí huyệt trong lòng bàn chân trong vòng 2 phút.
- Thực hiện đều đặn động tác này 1 tuần từ 3 – 5 lần hoặc tận dụng thời gian rảnh trong ngày để thực hiện.
Những người mắc bệnh ho khan, ho dai dẳng lâu ngày có thể kết hợp bấm huyệt cùng việc xoa thêm tinh dầu tràm, dầu khuynh diệp hoặc các loại dầu nóng đạt hiệu quả cao nhất. Nếu không dùng tay bạn có thể dùng dụng cụ chuyên dụng để ấn hoặc day vào huyệt vị.
Lưu ý: Với cách này bạn nên dùng một lực mạnh đến khi huyệt vị có cảm giác chân tê nhức và sẽ lan sang vị trí khác thì mới có thể phát huy một cách hiệu quả.
>> Xem thêm: Huyệt thái xung.
Điều trị trúng gió
Trúng gió bệnh nhân sẽ có hiện tượng co giật, mệt mỏi trong người nặng hươn là ngất xỉu và méo miệng,…Vì vậy để những triệu chứng trên biến mất bệnh nhân nên nhờ những xung quanh tác động một lực mạnh hoặc có thể bổ trợ thêm vật cứng như củ trỏ để ấn vào huyệt dũng tuyền. Sau đó sẽ xoa mạnh vào các đầu ngón tay để người bệnh trúng gió mau chóng tỉnh lại.
Đối với những trường hợp người bệnh ngất xỉu có thể cho bệnh nhân uống thêm một cốc nước gừng nóng kết hợp ấn huyệt. Điều này vừa giúp bệnh nhân làm ấm người từ bên trong vừa tác động vào vùng huyệt bên ngoài sẽ giúp người bệnh đỡ hơn. Sau đó hãy đưa người bệnh đến trung tâm y tế gần nhất.
Bấm huyệt dũng tuyền điều trị mất ngủ
Khi bấm huyệt dũng tuyền có thể giúp cơ thể lưu thông khí huyết, sẽ giúp giúp tuần hoàn máu diễn ra tốt hơn. Khi tuần hoàn máu diễn ra nhanh chóng sẽ giảm thiểu được triệu chứng co cơ, tê tay chân vào mỗi đêm khi bạn ngủ. Vì vậy việc bấm huyệt sẽ làm cho thể trạng tốt hơn, giảm căng thẳng, mệt mỏi giúp giấc ngủ được sâu và ngon hơn.
Cách bấm huyệt dũng tuyền chữa mất ngủ:
- Người bệnh sẽ ngồi ngay ngắn trên sàn, chân khoanh lại để gan bàn chân hướng lên một cách tự nhiên.
- Sau đó bạn dùng ngón tay cái đặt ở phần gót chân, còn 4 ngón tay còn sẽ áp lên mặt trên của bàn chân.
- Sau đó sẽ tiến hành xoa bóp nhẹ từ vị trí phần gót chân đến phần huyệt dũng tuyền. Khi thực hiện động tác này cần đảm bảo tác động một lực đủ mạnh để khiến vùng chân cảm thấy tức.
- Mỗi bên sẽ thực hiện khoảng 20 – 40 lần rồi dùng lại. Thực hiện 1 tuần 3/ 4 lần.
Ngoài cách dùng đầu ngón tay áp lên thì bạn có thể thực hiện bằng cách vỗ vào phần huyệt vị cho đến khi cảm thấy lòng bàn chân nóng lên.
Lưu ý: Huyệt dũng tuyền là một huyệt khá nhạy cảm vì vậy khi bấm huyệt xong bạn nên ngâm chân vào nước ấm để có thể đạt kết quả tốt nhất. Ngoài ra còn đảm bảo được giấc ngủ sẽ sâu hơn vì tinh thần lúc này sẽ rất thoải mái. Đây đều là những cách thức đơn giản nên phù hợp thực hiện cho mọi đối tượng.
Điều trị bệnh thận, thải độc tố ở thận
Huyệt dũng tuyền có thể điều trị các bệnh liên quan đến kinh Thân nên khi tác động vào huyệt vị này cũng có thể cải thiện được chức năng của thận. Không những vậy do huyệt vị này nằm ở chân nên khi giao thoa với đất không thể không tránh khỏi tích tụ độc tố. Vì vậy bấm huyệt hoay day phần huyệt dũng tuyền sẽ giúp giải phóng độc tố.
Các bạn có thể thực hiện cách bấm huyệt theo hai cách dưới đây:
Cách 1:
- Sau khi bạn xác định được huyệt vị theo hướng dẫn ở trên, bạn sẽ dùng tay vỗ nhẹ vào phần huyệt dũng tuyền hoặc dùng tay xoa bóp đều xung quanh.
- Mỗi lần thực hiện ít nhất 20 – 30 vòng, mỗi ngày thực hiện 2 – 3 lần để đạt hiệu quả cao nhất.
Cách 2:
- Đun nước nóng pha chung với muối hột hoặc đun nước có chứa lá thuốc bên đông y.
- Sau đó các bạn sẽ ngâm chân với nước ấm trong vòng 20 – 30 phút. Trong khi ngâm có thể xoa bóp nhẹ gan bàn chân để máu lưu thông tốt hơn.
- Nên thực hiện vào thời gian trước khi ngủ, nên giữ thói quen này hàng đêm.
Ngoài ra mỗi sáng sau khi thức dậy nên duy trì thói quen này. Bạn không cần ngâm chân nhưng nên dành ra một chút thời gian mỗi sáng để bấm vào huyệt dũng tuyền. Thời gian thực hiện tốt nhất là vào 7 giờ sáng.
Ngoài ra để đào thải được chất độc trong cơ thể các bạn mỗi sáng ngủ dậy nên ngồi uống một ly nước ấm. Hoặc uống một ly mật ong chanh để thanh lọc cho thận và cơ thể. Thói quen này nếu được duy trì sẽ làm tăng tuổi thọ cũng như sức khỏe người bệnh.
Bấm huyệt làm giảm cơ co rút và chuột rút ở chân
Đối với người bệnh hay gặp trường hợp phần cơ thường co rút sm chuột rút chân có thể thực hiện day hoặc ấn huyệt có thể cải thiện được tình trạng này. Bạn cũng sẽ dùng một lực vừa đủ dồn lực vào hai ngón tay cái và ấn lên huyệt dũng tuyền, thực hiện trong một thời gian tình trạng này sẽ thuyên giảm.
Chú ý: khi thực hiện động tác này cơ thể nên thả lỏng đặc biệt là vùng chân nên để ở tư thế thoải mái.
Điều trị tình trạng méo miệng, cấm khẩu
Sau khi bị trúng gió nhiều trường hợp sẽ bị tình trạng cấm khẩu (không nói được) hoặc méo hẳn miệng. Nếu không chữa trị kịp thời sẽ để lại hậu quả vô cùng nặng nề do dây thần kinh đã bị ảnh hưởng.
Cách để sơ cứu hiệu quả và đạt được hiệu quả cao nhất là ấn vào huyệt dũng tuyền. Các bước thực hiện sẽ tương tự như những bước phía trên bài viết chia sẻ. Ngoài ra nên kết hợp với các huyệt đạo khác để đạt hiệu quả cao nhất như:
- Huyệt thừa tương: Đây chính là huyệt vị nằm ngay trên môi (vị trí lõm vào ở giữa môi), chỉ cần dùng lực ấn vào người bệnh có thể tỉnh táo trở lại.
- Huyệt địa thương: Huyệt này nằm ngay ở hai bên mép miệng.
- Huyệt nhân trung: Nhân trung không còn gì quá xa lạ đây là điểm lõm trên thành môi. Để xác định đúng huyệt này người bệnh chỉ cần chia nhân trung thành 3 phần, vị trí huyệt sẽ nằm ở 1/3 tính từ trên xuống.
- Huyệt giáp xa: Vị trí của huyệt sẽ nằm ngay dưới xương hàm hoặc vị trí nổi lên cao ở hai vùng gò má khi bạn khép chặt hai hàm với nhau.
Những lưu ý khi bấm huyệt đảm bảo an toàn và hiệu quả
Huyệt dũng tuyền như đã nói là 1 trong 36 huyệt tử trên cơ thể. Vì vậy khi ấn huyệt cần hết sức chú ý những điều sau:
- Chỉ nên tác động một lực vừa đủ, không sử dụng quá nhiều lực sẽ làm tổn thương vùng khớp ở chân, cũng không nên dùng lực quá nhẹ cũng sẽ không có kết quả trong điều trị bệnh.
- Phụ nữ đang mang thai và trong thời kì nguyệt san không nên bấm huyệt sẽ gây tổn thương đến khí huyết.
- Người nào mắc các bệnh về xương khớp, đau các khớp bàn chân hoặc bị cao huyết áp, mắc bệnh tim mạch, dạ dày cũng không nên sử dụng để điều trị.
- Người mắc bệnh tâm lý hay kích động cũng không nên bấm huyệt dũng tuyền.
- Đối với tình trạng người bị ngất do sử dụng rượu, bia cũng không sử dụng phương pháp ấn huyệt dũng tuyền vì có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày và làm cơ thể rất ê ẩm.
- Bấm huyệt nên thực hiện trong thời gian dài mỗi tuần duy trì 3 – 5 lần để có thể thấy được hiệu quả rõ nhất.
- Nên làm sạch tay cắt móng tay để tránh sự cọ sát gây xước da bàn chân gây ra chảy máu.
- Lòng bàn chân nên được dữ ấm, có thể ngâm nước ấm hoặc xoa dầu gió, điều này sẽ thúc đẩy khí huyết lưu thông tốt hơn.
- Phương pháp ấn huyệt dũng tuyền sẽ áp dụng đối với bệnh nhân có triệu chứng bệnh thông thường. Đối với bệnh nhân có triệu chứng nặng thì cần đi khám tại cơ sở y tế.
- Những lúc sử dụng phương pháp để điều trị bệnh nhân mắc tình trạng ho thì cần thường xuyên súc miệng bằng nước muối hoặc uống nước chanh muối ấm.
Kết luận
Huyệt dũng tuyền là một trong những huyệt vị quan trọng trên cơ thể. Vì vậy nếu bạn đang gặp những tình trạng bệnh trên có thể áp dụng ngay để điều trị triệt để bệnh càng sớm càng tốt. Nếu bạn không có đủ sức để làm có thể tới các trung tâm y tế gần nhất để được điều trị chuyên sâu về ấn huyệt.