Tuổi thơ của nhiều bạn trẻ ở các vùng nông thôn chắc quá quen thuộc với một loại cây nghe tên không được hoa mĩ cho lắm đó là cây hoa cứt lợn. Cây này thường mọc dại ở ven ruộng, các vùng đất bị bỏ hoang. Tưởng chừng như chỉ là một loài cây bỏ đi không đem lại lợi ích gì nhưng chỉ những người bị viêm xoang mới cần đến nó bởi công dụng kì diệu của cây này. Hoa cứt lợn chữa viêm xoang là phương pháp dân gian áp dụng rất nhiều và được đánh giá cao về hiệu quả. Cùng tìm hiểu bài thuốc này ở các phần dưới đây;
Nội dung bài viết
Giới thiệu vè cây Hoa Cứt Lợn
Hoa cứt lợn còn có nhiều tên gọi khác là hoa ngũ sắc, cây cỏ hôi (vì mùi hôi đặc trưng của nó). Đây là cây thân thảo, chiều cao trung bình là từ 25-50cm. Thân cây có nhiều lông mềm bao quanh. Hoa của cây có màu trắng hoặc màu tím, quả thì màu đen và có 5 sọc. Lá hoa cứt lợn mọc đối hình trứng hoặc hình ba cạnh, dài 2-6cm, có răng cưa. Cả hai mặt lá đều có lông. Khi chúng ta lấy một nắm lá cây cùng hoa vò nát thì sẽ ngửi thấy mùi hôi.
Ở nước ta cây thường mọc dại tại các cùng nông thôn, trên các cánh đồng. Bộ phận dùng của cây là lá, thân, hoa trừ phần gốc. Cây được thu hái quanh năm, mọc tốt nhất là vào mùa hè. Để chữa viêm xoang thì người ta dùng hoa cứt lợn ở cả dạng tươi và khô. Để bảo quản sử dụng được lâu hơn thì người ta thường phơi khô rồi cất đi.
Cây hoa cứt lợn và tác dụng chữa viêm xoang
Vùng đầu mặt của chúng ta có các cấu trúc xoang rỗng được lót bởi một lớp niêm mạc hô hấp, chức năng của chúng là lưu thông không khí và dẫn lưu dịch. Viêm xoang là bệnh lý thuộc tai mũi họng, bề mặt niêm mạc hô hấp này bị tổn thương mà dẫn đến viêm nhiễm. Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng, nhất là những người có cơ địa nhạy cảm. Phân biệt viêm xoang với viêm mũi dị ứng đó là viêm mũi dị ứng thường hắt hơi và chảy nước mũi co dịch màu trong. Còn viêm xoang ban đầu dịch màu trong nhưng khi nặng sẽ đổi sang màu vàng hoặc xanh, mùi hôi tanh. Người bệnh mệt mỏi, suy nhược cơ thể kéo dài.
Bệnh viêm xoang tuy không gây ra những nguy hiểm cho cơ thể nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Hơn nữa nếu không điều trị kịp thời sẽ gây ra các biến chứng ảnh hưởng tới cơ quan khác và sức khoẻ chung. Với bệnh lý này nhiều người tìm đến phương pháp điều trị dân gian có độ an toàn cao hơn, hiệu quả tốt thay vì dùng thuốc Tây y với nguy cơ bị tác dụng phụ. Hoa cứt lợn chính là một trong những phương pháp dân gian được nhắc đến nhiều nhất với bệnh viêm xoang này.
Trong Đông y cây hoa cứt lợn mà chúng ta đang nói ở đây có vị đắng, hơi cay, mùi hôi và tính mát. Công dụng được biết đến của nó chính là giải độc, tiêu sưng, chống viêm, giảm phù nề, tiêu thũng, trục ứ và thanh nhiệt. Người dân sử dụng cây trong điều trị các bệnh lý như viêm xoang, chàm hoặc chứng yết hầu sưng đau…
Đối với Tây y thì người ta nghiên cứu trong thành phần của dịch chiết của loại cây này thì có chứa saponin, phenol và alkanoid. Chúng có tác dụng hỗ trợ làm loãng dịch nhầy, nhanh chóng cải thiện các triệu chứng nghẹt mũi, , sổ mũi hay đau nhức vùng quanh mũi. Ngoài ra các hoạt chất này còn có khả năng ức chế sự sinh sôi của các loại vi khuẩn như tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, vi khuẩn E.coli, từ đó giảm viêm nhiễm, loại bỏ dịch viêm ra khỏi đường thời giúp nó thông thoáng hơn.
Cách chữa viêm xoang bằng cây hoa cứt lợn
Hoa cứt lợn hay hoa ngũ sắc được biết đến từ lâu với công dụng chữa bệnh viêm xoang đem lại hiệu quả tốt. Đây là một cách chữa dân gian được tập hợp lại từ kinh nghiệm nhiều đời của cha ông ta. Cùng tham khảo 5 cách ứng dụng hoa cứt lợn chữa viêm xoang nhiều nhất dưới đây nhé:
Sử dụng nước sắc để chữa viêm xoang
Cách chữa viêm xoang đầu tiên dùng cây hoa cứt lợn đó là sử dụng nước sắc. Nước sắc này người bệnh sẽ uống hàng ngày trong thời gian bệnh đang tiến triển. Cách thực hiện thì vô cùng đơn giản, bạn có thể làm ngay tại nhà.
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Hoa cứt lợn 300 gram gồm cả phần hoa và lá
- Nước sạch
Cách thực hiện:
- Rửa sạch hoa và lá cây cứt lợn với nước nhiều lần. Ngâm nguyên liệu này trong nước muối loãng để làm sạch. Hoặc để sử dụng trong thời gian dài thì bạn có thể lấy cây này với số lượng nhiều, đem về rửa sạch rồi phơi khô, bảo quản dùng dần. Mỗi lần chỉ lấy 15-30gram dược liệu khô sử dụng.
- Cho cây tươi hoặc dược liệu khô vào ấm sắc. Thêm vào 200ml nước sạch.
- Sắc giống như sắc thuốc thông thường, đợi đến khi cô cạn còn hai bát nước là được.
- Uống ngày 2 lần trước bữa ăn để có tác dụng hiệu quả.
- Ngoài ra cây tươi có thể đem giã nát, vắt lấy nước uống cũng được.
Việc sử dụng nước sắc hoa cứt lợn hàng ngày sẽ có tác dụng kháng viêm, ức chế sự phát triển của các vi khuẩn từ đó giảm tình trạng viêm sưng các mô bên trong xoang. Cải thiện nhanh chóng tình trạng nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, đau nhức đầu…
Thuốc nhỏ mũi làm từ hoa cứt lợn
Nếu bạn thấy việc sắc hay giã thuốc vẫn khá rườm rà thì có một cách dùng hoa cứt lợn nữa đó là làm thuốc nhỏ mũi. Bằng cách này bạn có thể sử dụng nhiều lần hơn, tiết kiệm thời gian. Phương pháp nhỏ mũi này cũng khá tiện lợi, dễ thực hiện.
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 2 Cây hoa cứt lợn có hoa màu tím
- Lọ đựng thuốc nhỏ mắt sạch.
Cách thực hiện:
- Dùng dao cắt bỏ đi phần rễ của cây.
- Đem toàn bộ phần còn lại đi rửa với nước sạch vài lần rồi đem ngâm với nước muối cho đảm bảo.
- Vớt ra rổ và để cho ráo nước.
- Sử dụng chày và cối để giã nát thận cây, lá và hoa.
- Dùng một miếng vải mỏng để vắt lấy phần nước cốt.
- Cho dung dịch nước cốt này vào trong lọ đựng thuốc nhỏ mắt.
- Mỗi ngày người bệnh sẽ dùng nước muối sinh lý để vệ sinh sạch sẽ mũi. Tiếp đó nhỏ 3-4 giọt nước cốt hoa cứt lợn vào mỗi bên mũi.
- Mỗi ngày thực hiện như vậy 2-3 lần, kiên trì hàng ngày trong giai đoạn bệnh thì sẽ cải thiện triệu chứng rất tốt.
Có một điều mà người bệnh cần biết đó là khi nhỏ dung dịch này vào mũi sẽ có hiện tượng xót và nóng rát. Đây là phản ứng tự nhiên nên bạn không cần quá lo lắng, nó sẽ mất sau vài phút sử dụng. Nhưng nếu nóng rát nhiều gây khó chịu quá sức chịu đựng cho người bệnh hoặc tình trạng này kéo dài thì bạn nên ngưng dùng và tìm phương pháp điều trị khác.
Xông hơi nước nấu hoa cứt lợn trị viêm xoang
Xông hơi cũng là một phương pháp dân gian khá phổ biến được truyền tai nhau để chữa bệnh viêm xoang tại nhà.
Nguyên liệu chuẩn bị: Hoa cứt lợn tươi hoặc hoa khô. Người ta thường ít dùng hoa khô hơn vì hiệu quả thấp do lượng tinh dầu đã bị mất đi trong quá trình phơi.
Cách thực hiện:
- Hoa cứt lợn được đem về rửa sạch, có thể ngâm muối nếu cần.
- Cắt thành những khúc nhỏ vừa nhét vào nồi.
- Đổ nước sao cho ngập bề mặt cây.
- Đun cho đến khi sôi sùng sục, hơi nước bốc lên nghi ngút.
- Cho nồi xuống.
- Người bệnh có thể để đầu ở trên nồi, hướng hơi nước bốc lên, cách một khoảng phù hợp sao cho không bị nóng rát nhưng hơi nước vẫn tác dụng được cả mặt nhất là mũi. Chùm khăn lên đầu để giữ phần hơi này lâu hơn.
- Hoặc một cách khác đó là sử dụng một dụng cụ dẫn hơi nước từ nồi trực tiếp vào trong lỗ mũi, như vậy sẽ tác dụng sâu và tốt hơn.
Bạn cũng cần lưu ý là nên vệ sinh sạch sẽ mũi trước khi tiến hành phương pháp này. Một tuần nên thực hiện 3 lần, liên tục trong vòng từ 2-3 tuần đế nhanh chóng đạt được hiệu quả giảm triệu chứng bệnh nhanh nhất.
Sử dụng nước ép hoa cứt lợn tẩm bông
Dùng nước ép hoa cứt lợn để tẩm bông nhét mĩ cũng là một mẹo dân gian chữa xoang vô cùng hiệu quả được truyền lại cho đến ngày nay. Cách thực hiện thì cũng na ná với dùng nước cốt hoa cứt lợn để nhỏ mũi.
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 2 Cây hoa cứt lợn bông màu tím.
- Bông gạc sạch.
- Một lọ sạch để đựng dung dịch dùng dần.
Cách thực hiện:
- Cây tươi sẽ loại bỏ gốc, đam đi rửa sạch với nước, ngâm nước muối cẩn thận.
- Trước tiên ta cũng nên đem giã nát thân cây hoặc sử dụng máy xay sinh dạng chắc chắn để nghiền nát nó.
- Vắt lấy phần nước cốt tinh chất.
- Dùng một lượng bông vừa đủ thấm vào nước cốt đã được chế biến sẵn, cuộn lại sao cho nhét vừa vào lỗ mũi bên đang bị viêm xoang, đau. Nếu bị cả hai bên thì sẽ thực hiện nhét lần lượt.
- Giữ bông trong 3-5 phút rồi rút ra.
- Thực hiện đều đặn mỗi ngày cho đến khi bạn thấy các triệu chứng bệnh lý thuyên giảm hẳn.
Bài thuốc Hoa cứt lớn, kim ngân và ké đầu ngựa
Bài thuốc dân gian cuối cùng mà chúng tôi muốn giới thiệu cho bạn có sự kết hợp của hoa cứt lợn cùng một số loại thảo dược khác đem đến hỗ trợ tốt nhất trong việc cải thiện triệu chứng của bệnh viêm xoang.
Chuẩn bị nguyên liệu: Hoa cứt lợn, kim ngân hoa, ké đầu ngựa, cam thảo đất.
Hướng dẫn thực hiện:
- Hoa cứt lợn có thể dùng loại khô hoặc tượi.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi sắc thuốc.
- Thêm 3 bát nước sạch đổ vào nồi.
- Sắc cho đến khi nước cô cạn còn đúng 1 bát thì chắt ra uống.
- Chia nước thuốc làm hai nửa uống trưa và tối sau bữa ăn.
- Uống liên tục trong vòng 10 ngày bạn sẽ cảm nhận được hiệu quả.
>>>Xem thêm
Lưu ý khi sử dụng hoa cứt lợn trong điều trị viêm xoang
Khi dùng hoa cứt lợn trong việc điều trị viêm xong thì người bệnh cũng cần phải lưu ý những điều sau:
- Phương pháp này có độ an toàn cao, cây hoa cứt lợn mọc nhiều trong tự nhiên nên không hề tốn chi phí mua. Nhưng người bệnh cần tuân thủ đúng về liều lượng, cách dùng. Không nên vì nóng lòng thấy hiệu quả mà lạm dụng quá nhiều có thể gây ra tình trạng kích ứng và tăng tiết dịch mũi.
- Hiệu quả của việc dùng hoa cứt lợn sẽ phụ thuộc vào cơ địa từng người. Thường thì những người mới phát hiện bệnh, mức độ nhẹ sẽ cho hiệu quả tốt hơn những người bị viêm xoang mạn. Không nên dùng cho trường hợp có mủ bít tắc.
- Vị của loại thuốc này khá khó uống do có mùi hôi nên dễ gây hiện tượng ói. Vậy nên tránh dùng phương pháp uống cho trẻ em hay phụ nữ có thai.
- Nếu trong quá trình dùng thuốc mà có bất thường xảy ra như phát ban, ngứa,… thì nên dừng lại.
- Tốt nhất nên đi thăm khám bác sĩ trước để xác định bệnh, nguyên nhân gây bệnh để có phương pháp điều trị phù hợp nhất. VÍ dụ như viêm xoan do u, bất thường cấu trúc mũi… thì dùng hoa cứt lợn không thể giải quyết được vấn đề, phải có sự can thiệp của y học hiện đại.
- Cây thường mọc ở những bờ bụi rậm, ngoài ruộng. Nếu bạn đi hái thì nên chọn lựa nguyên liệu sạch, không bị nhiễm thuốc trừ sâu, tốt nhất nên chọn bụi mọc ở những bãi đất hoang.
- Hoa cứt lợn còn gọi là hoa ngũ sắc. Nhưng còn có một loại cây nữa cũng có tên gọi như vậy nhưng thuộc họ cỏ roi ngựa không có tác dụng chữa bệnh. Vì thế hãy chọn đúng loại cây như chúng ta đang nói ở trong bài viết này.
Hoa cứt lợn chữa viêm xoang là một phương pháp dân gian được đánh giá cao về mức độ an toàn nhưng hiệu quả điều trị thì vẫn chưa giới chuyên môn, bác sĩ y học hiện đại thừa nhận. Chính vì vậy mà người bênh cần thận trọng cân nhắc trước khi áp dụng, tham khảo ý kiến của của chuyên gia, đồng thời thăm khám trước để nắm được rõ tình trạng sức khoẻ của bản thân.