Cơ thể con người có rất nhiều chất cũng như cơ chế đặc biệt thú vị. Rất nhiều câu hỏi đã được gửi về cho các chuyên gia sức khỏe của chúng tôi đó là Chất nhầy trong dịch vị có tác dụng gì. Đây là một dịch thể có vai trò quan trọng trong sự tiêu hóa tại dạ dày. Chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn về các dịch vị có ở đây và đặc biệt là chất nhầy cùng tác dụng của nó trong bài viết dưới đây:
Nội dung bài viết
Dịch vị là gì
Dịch vị là tên gọi chung của hỗ hợp các loại dịch được tiết ra trong dạ dày. Một ngày cơ thể người bình thường có thể tiết ra từ 2 – 2,5 lít dịch vị. Chất lỏng này có đặc điểm là trong suốt, không màu, có độ sánh sệt. Thành phần chính của nó đó là acid clohydric (HCl) và enzyme pepsin.
Acid HCl thì lại tồn tại dưới hai dạng đố là dạng hoạt động tự do và dạng có kết hợp với protein khác. Nồng độ acid tại dạ dày cao, khoàg 150mmol/ lít. Độ pH là từ 1,5 – 2,5. Tác dụng của chất này đó là ngăn ngừa sự phát triển của các vi sinh vật bên trong dạ dày cũng như thúc đẩy quá trình tiêu hoá diễn ra thuận lợi hơn.
Còn đối với enzyme pepsin thì nó lại có tác dụng giúp cơ thể tiêu hoá những thức ăn có bản chất là protein để chuyển thành các chuỗi peptid dài, liên tục và không phân nhánh thì dạ dày mới có thể tiêu huỷ được nó. Và còn có một thành phần không thể thiếu cũng có vai trò rất quan trọng trong hoạt động tại dạ dày đó là chất nhầy.
Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về các đặc tính của dịch vị này:
- Về màu sắc. Chất dịch này thường có màu trắng trong và không có màu. Nếu như dịch này mà đổi màu tức là dạ dày đang gặp vấn đề về bệnh lý. Lúc này chúng ta cần những xét nghiệm chuyên sâu để tìm ra nguyên nhân.Một số ví dụ về thay đổi màu sắc đó là: Dịch có màu đỏ thì có thể dạ dày đang bị xuất huyết, giãn tĩnh mạch thậm chí là ung thư. Dịch có màu nâu sẫm thì vấn đề có thể xuất phát từ đường mật.
- Về mùi: Mùi của dạ dày sẽ cảm giác hơi hăng. Nó sẽ thiên về kiểu chua chua bởi sự có mặt của acid dạ dày. Cũng giống như màu sắc, khi mùi này thay đổi cũng có thể là do bệnh lý. Nếu có mùi chua lại kèm theo mùi hôi thì đó là bệnh hẹp môn vị. Mùi hôi của phân thì là do tắc ruột hoặc dò dạ dày. Còn nếu không có mùi gì cả thì cũng không phải là tốt đâu nhé, đó là bệnh vô toan dạ dày.
- Thể tích: Trong mỗi giờ dạ dày sẽ tiết ra trung bình khoảng 50 ml dịch vị khi bạn nhịn đói. Nhưng nếu lượng tiết này lên đến 250 ml thì rất có thể bạn đang bị hẹp môn vị hoặc mắc chứng tăng tiết dịch vị dạ dày.
- Độ nhầy: Hay còn gọi là độ nhớt. Độ nhầy ở đây ở một mức nhất đinh, hơi sánh. Nó có thể bị gia tăng trong các trường hợp như khi bạn nuốt nhiều nước bọt xuống hay do đờm từ vùng hầu họng xuống, ứ đọng dịch vi hoặc trong bệnh lý viêm dạ dày.
Các giai đoạn bài tiết dịch vị trong dạ dày
Để hiểu được Chất nhầy trong dạ dày có tác dụng gì trước tiên chúng ta cần phải tìm hiểu về quá trìnhh tiết dịch vị trong dạ dày. Chúng ta sẽ chia sự bài tiết dịch vị tại cơ quan tiêu hoá này thành 3 giai đoạn chính dựa theo quá trình vận chuyển thức ăn trong cơ thể.
Giai đoạn dạ dày rỗng
Đây là giai đoạn đầu tiên, lúc thức ăn chưa đến được với dạ dày và nó còn rỗng, tức là khi chúng ta đói. Hoạt động tiết dịch vị của chúng ta sẽ dựa vào các yếu tố như suy nghĩ, nhìn, ngửi, nhai và nuốt thức ăn. Nếu như thức ăn trông càng hấp dẫn bao nhiêu thì dịch vị tiết ra càng nhiều bởi sự kích thích đó như một sự chuẩn bị trước để giúp thức ăn sau khi vào miệng được tiêu hóa nhanh chóng. Hay như thức ăn nào có vị chua ví dụ như xoài, cóc, mận… mà trong tiềm thức của chúng ta xác định vị chua này cũng kích thích dạ dày tiết nhiều dịch vị hơn.
Có thể nói hoạt động tiết dịch vị trong giai đoạn này bao gồm cả phản xạ có điều kiện và không điều kiện. Tâm lý con người sẽ chi phối nhiều nhất trong lúc này.
Giai đoạn thức ăn ở trong dạ dày
Khi thức ăn có mặt trong dạ dày, dịch vị tiết ra ở giai đoạn trước đó sẽ trộn với thức ăn. Các cơ thành dạ dày co bóp, nhào trộn để bẻ gãy các liên kết trong cấu trúc thức ăn. Một cơ chế feedback được thực hiện đó là trong lúc này dạ dày lại gửi tiếp tín hiệu cho các bộ phận phản xạ tại chỗ nhằm giải phóng hai chất trung gian hóa học là histamin và gastrin. Và dịch vị lại được tiếp tục bài tiết thêm vào đây. Theo nghiên cứu thì lượng dịch vị tiết ra vào giai đoạn này là nhiều nhất, chiếm 70% trong suốt quá trình tiết từ đầu đến cuối.
Giai đoạn thức ăn xuống ruột
Bạn có nghĩ sau khi thức ăn xuống ruột rồi thì sự tiết dịch vị này sẽ dừng lại. Không, nó vẫn tiếp tục tiết để tiêu hóa nốt phần thức ăn còn sót lại. Bởi các acid Clohydric cùng các sản phẩm tiêu hóa còn chưa hấp thu hết sẽ đẩy xuống dưới để các tuyến sinh acid tiết tục tiết thêm dịch vị. Lượng tiết ra lúc này chiếm số lượng nhỏ nhất, chỉ khoảng 10% mà thôi.
>>>Xem thêm
- Máy DDS điện sinh học giá bao nhiêu
- Dược Sĩ Đại Học Giải Thích Huyết Trắng Ra Nhiều Có Sao Không?
- Review que thử rụng trứng điện tử CHÍNH XÁC nhất hiện nay!
Chất nhầy trong dịch vị được sinh ra ở đâu
Dịch vị đã dày gồm nhiều thành phần chất lỉnh khác nhau chứ không chỉ có chất nhầy. Nếu bạn chưa biết thì theo chuyên ngành sinh hóa cơ thể, trong dạ dày có tiết 4 loại chất khác nhau bao gồm HCl, pepsinogen và chất nhầy.
Trong đó Pepsinogen là một dạng tiền enzyme và lipase dạ dày được tiết ra bởi tế bào chính ở vùng thân. HCl là acid tác động lên pepsinogen và chuyển hóa chúng thành enzyme pepsin. Chất này lại được tiết ra ỏe tế bào viền cũng tại thân dạ dày. Ngoài ra còn có một loại hormon tên là gastrin cũng được tiết ra tại tế bào nội tiết trong vùng thân nhằm tác dụng kích thích tuyến vị.
Điều chúng ta quan tâm nhất đây đó chính là chất nhầy. Vậy chất nhầy được tiết ra ở đâu? Câu trả lại là nó có ba nguồn gốc đó là:
- Tế bào vùng tâm vị và môn vị.
- Tế bào cổ tuyến cùng thân dạ dày. Tế bào này vốn là gốc của các tế bào khác. Nhờ quá trình phân bào mà tạo ra nhiều tế bào khác nhau trong dạ dày.
- Niêm mạc dạ dày cũng tiết ra ít chất nhầy.
Ngoài ra còn có sự có mặt của HCO3- đó niêm mạc dạ dày tiết ra nữa.
Để điều tiết dịch vị, cơ thể chúng ta sẽ thông qua hai cơ chế chính đó là cơ chế thần kinh và cơ chế thể dịch.
- Cơ chế thần kinh gồm hai hệ thống thần kinh là thần kinh nội tại (là các đám rối Meissner nằm ngay dưới niêm mạc dạ dày) và hệ thần kinh trung ương (cụ thể là dây thần kinh số ).
- Cơ chế thể dịch thông qua các yếu tố như hormon gastrin, gastrin – like, histamin, glucocorticoid, prostagladin E2.
Chất nhầy trong dịch vị có tác dụng gì
Chất nhầy này có một vai trò vô cũng quan trọng trong hoạt động của dạ dày. Bản chất của nó vốn là một glycoprotein và mucopolysaccarid.
Tiêu hóa của con người được thực hiện trong dạ dày một cách dễ dàng nhờ sự tiết ra của các men tiêu hóa acid tại đâu. Thực tế thì sự tiết acid này bắt đầu từ khi trẻ mới sinh ra và được hoàn thiện như một người trưởng thành khi trẻ được 2 tuổi. Tác dụng chính của acid này chúng ta đã biết đi là phân hủy và tiêu hóa thức ăn. Nhưng nó có một tác dụng phụ không mong muốn đó là có thể gây ra hiện tượng bào mòn và làm tổn thương đến niêm mạc dạ dày nếu có sự tiếp xúc trực tiếp. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý dạ dày rất thường gặp ngày nay đó là viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày – tá tràng.
Cơ thể chúng ta là một cấu tạo sống vô cùng đặc biệt. Nó có những cơ chế tự bảo vệ vô cùng tốt. Chất nhầy chính là cơ chế như vậy. Để bảo vệ niêm mạc dạ dày không tiếp xúc với acid và ngăn ngừa tình trạng tổn thương xảy ra, các tế bào vùng tâm vị, môn vị, tế bảo cổ tuyến, bền mặt niêm mạc dạ dày đã bài tiết ra một dạng chất lỏng sánh là chất nhầy dịch vị. Chắc đến đây bạn đã hiểu được tác dụng của nó rồi đúng không. Với bản chất là glycoprotein và mucopolysaccarid, nó sẽ tạo thành một lớp che phủ bảo vệ trên bề mặt niêm mạc dạ dày. Không có sự tiếp xúc trực tiếp thì acid không ăn mòn được niêm mạc, dạ dày không bị tổn thương.
Ở một người bình thường với điều kiện bình thường, ta có tỷ lệ tiết của chất buần, acid clohydric và pepsinogen ở mức tương đương nhau thì niêm mạc dạ dày trơn nhẵn. Nhưng khi dịch nhầy tiết ít hơn, lộ ra về mặt và acid tấn công sẽ tạo ra các vệt trợt, vết loét thậm chí xuất huyết nếu để trong thời gian dài. Nó sẽ gây đau bụng vùng thượng vị, vùng mạn sườn bên phải hoặc một số vị trí khác trong ổ bụng có liên quan đến dạ dày. Có thể kèm theo đó là tình trạng ợ hơi, ợ chua, nóng rát vùng thượng vị. Đây là những biểu hiện đặc trưng của bệnh viêm loét dạ dày.
Ngoài ra chất nhầy này còn có một tác dụng khác đó là bao bọc lấy thức ăn để chúng di chuyển dễ dàng hơn, giảm ma sát khi dạ dày nhào nặn hoặc đi xuống những phần khác trong cơ quan tiêu hóa.
Chắc hẳn qua sự giải thích về cơ chế, sự hình thành và vai trò của chất nhầy tại dạ dày thì các bạn đọc đã biết được chất nhầy trong dịch vị có tác dụng gì rồi đúng không. Hy vọng chúng tôi đã đem đến cho quý bạn đọc những kiến thức bổ ích. Nếu có thêm bất cứ câu hỏi gì về chuyên ngành y học – sức khỏe, hãy liên hệ với chuyên gia của vatlytrilieu.com để nhận được sự giải đáp thỏa đáng nhất.